Truyền thống anh hùng xuyên suốt trong dòng máu người phụ nữ Việt từ thời các Vua Hùng dựng nước. Truyền thống ấy đã bùng lên dữ dôi vào năm 40 sau CN, dưới ngọn cờ khởi nghĩa của Trưng Trắc Trưng Nhị. Cuộc khởi nghĩa của Hai Bà là một trong những chiến công hiển hách nhất, đánh thắng quân Nam Hán, giành được độc lập, tự do cho dân tộc Việt Nam.

“Một xin rửa sạch nước thù

Hai xin dựng lại nghiệp xưa họ Hùng

Ba kêu oan ức lòng chồng

Bốn xin vẻn vẹn sở công lênh này”

Tháng 3 năm 40, mùa xuân năm Canh Tý, trước sự áp bức bóc lột tàn bạo của Thái thú Tô Định và bè lũ quan lại nhà Đông Hán, Hai Bà Trưng đã phất cờ khởi nghĩa. Trong một thời gian ngắn, dưới sự lãnh đạo tài tình của Hai Bà, cuộc khởi nghĩa đã nhanh chóng lan ra cả nước, làm sụp đổ toàn bộ chính quyền Đông Hán.

Mặc dù chỉ giành độc lập trong thời gian ngắn nhưng thắng lợi của cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng là một bản anh hùng ca bất diệt, thể hiện ý chí độc lập, tự chủ và tinh thần dân tộc cao cả. Cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng còn là một minh chứng cho sức mạnh lớn lao, ý chí quật cường của người phụ nữ Việt Nam trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Lịch sử hào hùng về truyền thống đấu tranh chống xâm lược của ngoại bang, người Việt Nam qua nhiều thời đại không thể không nhắc đến tên Triệu Thị Trinh bên cạnh các gương liệt nữ Trưng Trắc Trưng Nhị!

Hơn 200 năm sau cuộc khởi nghĩa của Hai Bà Trưng, năm 248 bùng lên cuộc khởi nghĩa chống giặc phương Bắc của Triệu Thị Trinh và anh trai Triệu Quốc Đạt. Tuyên bố quyết chiến với giặc Ngô của Bà Triệu, gần 20 thế kỷ sau vẫn rạng ngời trong sử sách: "Tôi chỉ muốn cưỡi cơn gió mạnh, đạp luồng sóng dữ, chém cá trường kình ở biển Đông, lấy lại giang sơn, dựng nền độc lập, cởi ách nô lệ, chứ đâu chịu khom lưng làm tì thiếp cho người".

Khi Triệu Quốc Đạt tử trận, Triệu Thị Trinh đã thay anh mình chỉ huy đánh giặc vô cùng dũng mãnh, nhiều châu được giải phóng, thứ sử Giao Châu bị giết, giặc Ngô kinh hoàng, vua Ngô phải cử viên danh tướng Lục Dận đem thêm 8.000 quân sang nước ta đàn áp phong trào khởi nghĩa.

Quân Ngô hơn hẳn quân khởi nghĩa về lực lượng, vũ khí. Quân khởi nghĩa còn non trẻ, không đủ sức chống lại đạo binh lớn hơn mình gấp bội. Sau nhiều cuộc giao tranh quyết liệt với quân giặc, thế cùng, lực kiệt, Bà Triệu phải rút về núi Tùng Sơn. Bà quì xuống vái trời đất: "Sinh vi tướng, tử vi thần" (Sống làm tướng, chết làm thần) rồi rút gươm tự vẫn, đó là vào ngày 22 tháng 2 năm Mậu Thìn năm 248.

Cuộc khởi nghĩa Bà Triệu tuy thất bại, nhưng đã để lại một mốc son sáng ngời trong lịch sử chống ngoại xâm của dân tộc ta. Tinh thần yêu nước, chí khí quật cường cùng sự hy sinh lẫm liệt của Bà Triệu không chỉ làm cho kẻ thù khiếp sợ mà còn là nguồn cổ vũ lớn lao đối với sự nghiệp đấu tranh giành độc lập tự chủ của dân tộc trong suốt chiều dài lịch sử.

Những sự kiện lịch sử về Hai Bà Trưng, Bà Triệu đã theo dòng thời gian chuyển hóa thành các sự tích văn hóa, vào huyền thoại, đi vào tâm linh, tín ngưỡng người Việt Nam.

Phát huy truyền thống phụ nữ Việt Nam,  noi gương Bà Trưng Bà Triệu, gần 2000 năm sau nơi miền đất cực Nam của Tổ Quốc, ngày 3 tháng 4 năm 1970, một tiếng nổ rung trời chuyển đất do nữ biệt động Hồ Thị Kỷ tạo ra tại Ty Cảnh sát Ngụy quyền Sài Gòn ở Cà Mau, giết chết 26 tên giặc ác ôn và 1 tên sĩ quan Mỹ, bốt gác và 3 xe quân sự của giặc bị phá hủy.

Nữ biệt động Hồ Thị Kỷ đã anh dũng hy sinh lúc mới 21 tuổi!

Hồ Thị Kỷ đã hóa thân vào đất trời Tổ Quốc! “Tiếng nổ” bừng lên từ trái tim anh hùng của chị vang vọng mãi ngàn sau! Đúng như Thi sỹ Nguyễn Hải Tùng sinh thời đã viết trong bài "“Từ trai tim em":

…“Từ trái tim em bừng tiếng nổ

Cuối trời Tổ quốc lửa dâng cao,

Từ trái tim em nung thép đỏ,

Chảy vào mạch sống vạn đời sau”…