Phương pháp kỷ
luật tích cực học sinh đã và đang được ngành giáo dục triển khai rộng rãi trong
nhà trường. Phương pháp này đã tỏ rõ những ưu điểm nổi bật, phù hợp với nguyên
tắc giáo dục, nhận được sự đồng tình cao của xã hội.
Khác với các
biện pháp kỷ luật thường được áp dụng trong trường học trước đây là nhắc nhở,
cảnh cáo ghi học bạ, buộc thôi học có thời hạn, thông báo về gia đình, phương
pháp kỷ luật tích cực dựa trên nguyên tắc vì lợi ích tốt nhất của học sinh,
không làm tổn thương đến thể xác và tinh thần của học sinh; giúp các em nhận
biết được đúng sai để điều chỉnh hành vi của mình theo hướng tích cực, từ đó tự
giác sửa chữa khuyết điểm, tự giác rèn luyện…
Ông Lê Hoàng
Danh, Phó trưởng phòng Giáo dục và đào tạo huyện Thới Bình cho biết: “Tăng
cường phương pháp kỷ luật tích cực trong nhà trường là biện pháp giáo dục học
sinh không sử dụng đến các hình thức bạo lực, trừng phạt, chủ yếu là động viên,
khuyến khích, hỗ trợ, nuôi dưỡng lòng ham học dẫn đến ý thức kỷ luật một cách
tự giác, nâng cao năng lực và lòng tin của học sinh vào giáo viên”. Theo đó,
Phòng giáo dục huyện Thới Bình đã triển khai rộng rãi phương pháp giáo dục này
đến các trường học. Bên cạnh việc chọn cử cán bộ, giáo viên tham gia các lớp
tập huấn về phương pháp kỷ luật tích cực học sinh do Bộ, Sở giáo dục tổ chức,
phòng chỉ đạo các trường cần thay đổi nhận thức trong đội ngũ cán bộ, giáo viên
trong công tác giáo dục học sinh; đa dạng các hoạt động trong nhà trường,…
Tại Trường
THCS Biển Bạch Đông, thực hiện giáo dục kỷ luật tích cực học sinh, nhà trường
chú trọng đa dạng các hoạt động giáo dục kỷ luật học sinh thông qua việc đẩy
mạnh tuyên truyền dưới cờ; hoạt động ngoài giờ lên lớp; chú trọng nâng cao kỹ
năng sống cho học sinh thông qua sinh hoạt câu lạc bộ, hoạt động văn nghệ, thể
thao…”. Theo đó, trong những buổi sinh hoạt chào cờ đầu tuần của nhà trường,
bên cạnh việc đánh giá, triển khai kế hoạch, nhắc nhở, khen thưởng học sinh là
những tình huống giáo dục sát với thực tế, gần gũi với học sinh được đưa ra để
học sinh cùng xử lý bay tỏ ý kiến của mình, hay kể lại những câu chuyện đạo
đức…Qua đó, không những làm cho tiết sinh hoạt dưới cờ sinh động mà còn giúp
học sinh biết nhận ra những điều đúng sai trong cuộc sống, học tập để tự giác
điều chỉnh hành vi, ý thức sống tích cực.
Nhà trường đặc
biệt quan tâm đến việc giáo dục đạo đức, hình thành nhân cách, bồi dưỡng kỹ
năng sống cho cho học sinh thông qua các hoạt động giáo dục kỷ luật tích cực.
Bên cạnh việc đẩy mạnh các hoạt động giáo dục, vai trò của giáo viên luôn được
đê cao. Theo đó, ban giám hiệu nhà trường đã chỉ đạo cán bộ, giáo viên cần chú
trọng nâng cao, bồi dưỡng kiến thức về tâm lý lứa tuổi học sinh, phương pháp sư
phạm. Trong những buổi sinh hoạt chuyên môn những tình huống học sinh vi phạm
nội quy nhà trường thường được đặt ra để giáo viên giải quyết theo quan điểm
giáo dục kỷ luật tích cực…
Điều cốt yếu
trong giáo dục kỷ luật tích cực là học sinh luôn được tôn trọng. Khi các em mắc
những sai lầm, khuyết điểm, giáo viên không nên “đao to búa lớn” mà phải biết
gần gũi, quan tâm tạo cho các em sự tin tưởng để có thể bộc bạch những suy
nghĩ, bản thân. Trên cơ sở đó, giáo viên giúp học sinh tự giác nhận ra được
những khuyết điểm để sửa chữa. Vi thế, trong mỗi tiết sinh họat cuối tuần tôi
thường xen kẽ kể cho các em nghe những câu chuyện đạo đức, quán triệt nội quy
nhà trường…đã làm cho không khí lớp học trở nên sôi nổi, thân thiện hơn, có tác
dụng giáo dục nhẹ nhàng mà hiệu quả.
Cho dù có sự
khác nhau trong việc thực hiện giáo dục kỷ luật học sinh theo hướng tích cực,
song, trên thực tế, những người làm công tác giáo dục đều đã nhận thấy được một
điều là kỷ luật trừng phạt không đem lại hiệu quả giáo tối ưu, có thể làm cho
học sinh thiếu tự tin vào bản thân, mối quan hệ với giáo viên và học sinh trở
nên căng thẳng. Nhiều khi các em cảm thấy mình bị xúc phạm, dồn ép dẫn đến có
hành vi chống đối, phản kháng… gây ảnh hưởng xấu đến môi trường giáo dục, tạo
gánh nặng cho gia đình và xã hội.
Tuy nhiên, bất
kỳ phương pháp kỷ luật nào trong nhà trường cũng có “điểm yếu” do vậy mỗi giáo
viên, tùy vào tình hình thực tế, đối tượng học sinh cần phải biết áp dụng những
phương pháp giáo dục hợp lý. Cũng cần phải có những biện pháp giáo dục kỷ luật
nghiêm khắc đối với những học sinh vi phạm để răn đe, phòng ngừa, đảm bảo kỷ
cương nhà trường.